Het is zomer, de zon schijnt (meestal) en je planten lijken ineens in een groeispurt te zitten. Toeval? Zeker niet. Planten zijn namelijk echte lichtliefhebbers — en ze weten precies hoeveel licht ze krijgen. Dat proces heet fotoperiodisme, en het speelt een grotere rol in jouw plantenleven dan je misschien denkt.
Wat is fotoperiodisme?
Fotoperiodisme is het vermogen van planten om te reageren op de lengte van dag en nacht. Ze meten die verhouding via speciale receptoren in hun bladeren die reageren op licht. Zo weten ze:
-
wanneer het tijd is om te groeien
-
wanneer ze in rust moeten gaan
-
of het slim is om bloemen te maken
-
en soms zelfs: wanneer ze afscheid moeten nemen van hun huidige cyclus
Met name daglengtegevoelige planten (zoals sommige bloeiende kamerplanten, vetplanten en kruiden) gebruiken deze signalen als een soort kalender. Er zijn langedagplanten, die bloeien rond de langste dag van het jaar, en kortedagplanten, die bloeien in de herfst of lente.
Maar hoe meten ze dat precies?
Planten hebben speciale lichtgevoelige eiwitten, zoals phytochromen en cryptochromen. Die werken een beetje als sensoren die meten hoeveel en welk soort licht er binnenkomt:
-
Phytochromen reageren vooral op rood en verrood licht (zonlicht bij zonsopkomst/-ondergang)
-
Cryptochromen reageren op blauw licht (daglicht)
Deze eiwitten sturen signalen naar de rest van de plant, bijvoorbeeld om bepaalde genen aan of uit te zetten. Zo weet een plant of het nog lente is (groeien!) of dat de herfst eraan komt (tijd om te rusten). Fascinerend, toch?
Wat betekent dit voor jouw planten?
Rond de langste dag van het jaar, 21 juni op het noordelijk halfrond is het voor veel planten piektijd. De dagen zijn lang, het licht is intens, en de temperatuur is meestal aangenaam. Dat betekent:
-
Meer bladgroei, omdat er meer fotosynthese plaatsvindt
-
Sneller opnemen van voeding en water
-
Mogelijk bloei bij planten die hierop reageren
-
En een verhoogde kans op... dorst of tekorten
Check daarom of jouw plant houdt van veel licht of niet, en verplaats ze eventueel. Draai ze af en toe voor gelijke groei, en controleer of de potgrond niet te droog (of juist te nat) is.
Licht, water & zomervoeding
In deze periode kun je je planten gerust wat vaker een slokje geven, zolang je maar controleert of de grond echt droog is. Gebruik liever wat vaker kleine beetjes dan een plens water in één keer. En geef bij actieve groei ook voeding, bijvoorbeeld eens per 2 à 3 weken, afhankelijk van de soort.
Wil je het echt goed doen? Check dan of jouw planten van ‘lange dag’-bloei houden (zoals o.a. Lavendel, Geranium, Petunia of Tradescantia) of juist gevoelig zijn voor kortere dagen. Kleine aanpassingen in verzorging maken een groot verschil!
Kortom: jouw planten voelen de zomer ook. Ze meten het zonlicht, reageren erop en geven jou het signaal om ze een handje te helpen. 🌞
